GNOME kurulumu

[Alper Ersoy <aersoy tfz net>]

Merhaba,

GNOME kurulumuyla ilgili kisa bir yazdim. Su an sadece temel bir GNOME
elde etmek icin yapilmasi gerekenleri anlatiyor. Ileride yavas yavas
baska parcalar da eklerim (paketlerin aciklamalari, gelistirmek icin
eklenebilecek paketler, basarili kurulumlar, vs.) Genelde karubik'in
gig'inden yararlandim.

Düzeltmelerve her turlu yorumicin listeye sunuyorum.

Hoscakalin,

-- 
Alper Ersoy
GNOME Kurulumu

Bu yazı kaynak kodlarından GNOME-1.4'ü nasıl kurabileceğinizi anlatmaktadır.
Önceden hazırlanmış paketlerden kurulum oldukça kolaydır. Bu paketlerden
yararlanmak için kullandığınız paket yöneticisinin dökümanlarına başvurun.

Bu yazı ayrıca kurulumu 0'dan anlatmaktadır. Muhtemel karışıklıkları önlemek
için önceden kurulmuş GNOME paketlerini kaldırmanız yararınıza olacaktir.




Hazırlık

Not: Burada açıklanan adımların tamamını gerçekleştirebilmek için sisteminize
'root' olarak girmeniz gerekmektedir. Eğer kurulum yapılacak sistemde 'root'
kullanıcı siz değilseniz, GNOME'u kurmasını sistem yöneticinizden rica edin.
GNOME oldukça büyük ve komplike bir yapı olduğundan sadece kendi dizininize
kurmanız oldukça verimsiz olacaktır.

Öncelikle GNOME'un yaşayacağı dizini belirlemelisiniz. Genelde GNOME ile
ilgili herşeyi özel bir dizinde tutmak avantajlı olacaktır. '/opt/gnome'
dizini sık kullanılan ve neredeyse standartlaşmış bir yerdir.

Bu dizini belirledikten sonra sisteminize bazı şeyleri belirtmeniz gerekmekte.
Bunların ilki '/etc/ld.so.conf' dosyasına GNOME kütüphanelerinin yerini
eklemek.  (GNOME'un bulunacağı yer olarak '/opt/gnome'u seçtiğinizi
varsayıyoruz, farklı bir seçim yaptıysanız gerekli değişikliği yapmayı
unutmayın.) Bir editörle '/etc/ld.so.conf' dosyasını açıp en sonuna

/opt/gnome/lib

satırını ekleyin ve kaydedin. GNOME programlarının bulunacağı dizini 'PATH'
değişkenine eklememiz gerekiyor. Sadece kendi kullanıcınız için bu değişikliği
yapacaksanız '$HOME/.bashrc', tüm kullanıcılar için yapacaksanız
'/etc/profile' dosyasına

export PATH="$PATH:/opt/gnome/bin"

satırını ekleyin. Son olarak man dosyalarının yerlerini belirtmek için yine
aynı dosyaya

export MANPATH="$MANPATH:/opt/gnome/man"

satırını ekleyin.




Gerek Duyulan Paketler

Kurulum için GNOME kaynak kodlarını bilgisayarınıza indirmeniz gerekmekte.
Kaynak kodlarını GNOME'un FTP alanından ya da bir yansısından edinebilirsiniz.
Temel kurulum için ihtiyaç duyacağınız paketler:

glib-1.2.10 gtk+-1.2.10 libsigc++-1.0.4 gtkmm-1.2.8 imlib-1.9.11
gtk-engines-0.12 libxml-1.8.16 libxml-2.4.12 libghttp-1.0.9 ORBit-0.5.12
audiofile-0.2.2 esound-0.2.23 gnome-libs-1.4.1.2 gnomemm-1.2.2 oaf-0.6.7
gdk-pixbuf-0.14.0 gnome-print-0.34 bonobo-1.0.17 libgtop-1.0.13 libglade-0.17
GConf-1.0.7 gnome-vfs-1.0.3 control-center-1.4.0.1 scrollkeeper-0.2
gnome-core-1.4.0.4 gnome-applets-1.4.0.4 gnome-python-1.4.1
gnome-utils-1.4.1.1 gnome-audio-1.4.0 gnome-games-1.4.0.3 gnome-media-1.2.3
gnome-pim-1.4.3 bug-buddy-2.0.8 gdm-2.2.5.3 ggv-1.0.2 ghex-1.2.1 gtop-1.0.13
panelmm-0.1 librep-0.15.2 rep-gtk-0.15 sawfish-1.0.1 xalf-0.12
gnome-user-docs-1.4.1.1 glade-0.6.2 guppi-0.40.2

İpucu: Paketlerin kurulumunda izleyeceğimiz sıra yukarıdakidir; yeterli
belleğiniz varsa (64M ve üstü) aynı anda hem indirip hem kurabilirsiniz.




Paketlerin Açılması

Bu paketleri kurmadan önce açmanız gerekmekte. Açmak için önce açılmasını
istediğiniz dizine geçin, sonra 'tar' komutu ile paketi açın. '/usr/src'
genellikle bu tür işlerde tercih edilen dizindir. (Satır başlarındaki '$'
karakteri, komut satırını ifade etmektedir. Yazmanız gerekenler bu satırdan
sonra gelen kısımdır.)

$ cd /usr/src

Paketleri '$HOME/gnome-kaynak' dizinine indirdiğinizi varsayalım. Paket
uzantısı tar.gz ise:

$ tar xzf $HOME/gnome-kaynak/paketadı

tar.bz2 ise:

$ tar xIf $HOME/gnome-kaynak/paketadı

komutlarıyla paketleri açabilirsiniz.




Kaynak Kodlarını Derleme


Tüm GNOME kaynak kodu paketlerinde standart bir yol izlenir:

$ cd paketadı
$ ./configure
$ make all install

Bu komutlardan ilkine belli parametreler vermek gerekiyor. Bunlardan ilki ve
en önemlisi '--prefix=/opt/gnome' parametresi. Ayrıca kişisel olarak
'--enable-shared' ve '--disable-static' parametrelerini öneririm. Bu sayede
kurulan kütüphaneler paylaşımlı olarak kullanılır ve büyük ölçüde yerden
tasarruf sağlamış olursunuz.

Olası yazım hatalarını önlemek için tüm 'configure'lere verilecek
parametreleri bir değişkende toplayabilirsiniz. Örneğin:

export GNOME_PARAM='--prefix=/opt/gnome --enable-shared --disable-static'
$ ./configure $GNOME_PARAM

Birçok paketteki 'configure' programı bunlar dışında da bir takım parametreler
kabul edecektir. Tüm parametrelerı listelemek için

$ ./configure --help

yazabilirsiniz. Tüm bu parametreler ve açıklamaları bu yazının ana konusundan
uzak ve burada listelenemeyecek kadar fazla. Bu sebeple bu parametreler
hakkında bilgi için ilgili paketin INSTALL ve README dosyalarına başvurmanız
gerekiyor.

'configure' komutu çalışmasını başarıyla bitirdikten sonra, 'make all install'
komutu ile kaynak kodlarını derleyebilir ve kurabilirsiniz. Bu işlem
sonlandığında kaynak kodlarını silerek yer kazanabilirsiniz.

Bu teorilerin pratiğe dökülmüş haline örnek vermek gerekirse, listedeki
sıralarıyla ilk iki paketin kurulumu

$ cd /usr/src
$ export GNOME_PARAM='--prefix=/opt/gnome --enable-shared --disable-static'
$ tar xzf $HOME/gnome-kaynak/glib-1.2.10.tar.gz
$ cd glib-1.2.10/
$ ./configure $GNOME_PARAM
creating cache ./config.cache
checking for a BSD compatible install... /usr/bin/ginstall -c
checking whether build environment is sane... yes
...
creating config.h
creating glibconfig.h
$ make all install
make  all-recursive
make[1]: Entering directory `/usr/src/glib-1.2.10'
Making all in .
...
make[1]: Leaving directory `/usr/src/glib-1.2.10'
$ cd ..
$ rm -fr glib-1.2.10
$ tar xzf $HOME/gnome-kaynak/gtk+-1.2.10.tar.gz
$ cd gtk+-1.2.10/
$ ./configure $GNOME_PARAM
...
$ make all install
...
$ cd ..
$ rm -fr gtk+-1.2.10

şeklinde olacaktır.

Tüm paketlerin derlenmesi bittiğinde temel bir GNOME kurulumuna sahip
olacaksınız.




Kurulumu Etkinleştirmek

Kurulan GNOME'u kullanmak için XFree86 açılımında 'gnome-session' programını
çalıştırmanız gerekir. XFree86 açıldığında programlar genellikle
'$HOME/.xinitrc' dosyasından çalıştırılır. Bu dosyayı bir editörde yükleyip
önceki masaüstü sisteminizi çalıştıran komutla 'gnome-session'ı
değiştirmelisiniz. (Örneğin eski masaüstünüz KDE idiyse, değiştirmeniz gereken
komut 'startkde' olacaktır.)

Linux dağıtımlarının, pencere yöneticileri ve masaüstü sistemlerinin çokluğunu
düsünürsek olası her kombinasyonu burada açıklamak imkansız. Eğer eski
sisteminizi kendiniz devreden çıkaramazsanız, kullandığınız dağıtımın destek
bölümlerine başvurun.



Önemli Adresler

GNOME web sitesi
http://www.gnome.org

GNOME ftp alanı
ftp://ftp.gnome.org




Sonsöz

Bu yazının yazılmasında kullanılan en önemli kaynak karubik'in hazırladığı
'GNOME Installation Guide'dir (http://www.karubik.de/gig). Pekçok yer doğrudan
oradan alınarak Türkçe'ye çevrilmiştir.